Slapeloosheid, ook wel bekend als insomnia, is een veelvoorkomend probleem dat ik regelmatig als klacht tegenkom in mijn praktijk. En het is natuurlijk meer dan alleen af en toe een slechte nachtrust; het kan een mega grote impact hebben op zowel fysieke als mentale gezondheid. Wat is insomnia precies en welke factoren spelen hierbij een rol?

Wat is insomnia?

Insomnia verwijst naar moeilijkheden bij het in slaap vallen, doorslapen of vroegtijdig ontwaken en niet in staat zijn om weer in slaap te vallen. Mensen met insomnia ervaren vaak vermoeidheid, prikkelbaarheid en verminderde cognitieve functie als gevolg van gebrek aan slaap.

Enkele mogelijke oorzaken van insomnia:

Voeding:

Voeding speelt een cruciale rol bij het reguleren van slaap, vooral voedingsmiddelen die de productie van bepaalde chemische stoffen in de hersenen beïnvloeden. Een voorbeeld hiervan is l-tryptofaan, een aminozuur dat voorkomt in voedingsmiddelen zoals bananen, chocolade, tonijn, amandelen, kip en kalkoen. Dit aminozuur is de bouwsteen van melatonine, een hormoon dat helpt bij het reguleren van de slaap-waakcyclus. Ook de timing van maaltijden is erg belangrijk voor een goede slaap. Probeer minimaal 2 uur voordat je naar bed gaat niets meer te eten. Denk daarnaast ook aan de slaapverstorende dranken zoals koffie met cafeïne en alcohol. Ten slotte kan het ook interessant zijn om uit te sluiten of er niet sprake is van bepaalde voedingsallergieën of voedingsintoleranties.

Cofactoren:

Cofactoren zijn als "helpers" die nodig zijn voor bepaalde chemische reacties in ons lichaam. Denk hierbij aan vitamine B6, vitamine B12, foliumzuur, magnesium, zink en SAMe. Deze voedingsstoffen zijn belangrijk voor de productie van neurotransmitters en hormonen die een rol spelen bij slaap.

Ontsteking in het lichaam:

Ontsteking is een reactie van het lichaam op letsel, infectie of irritatie. Wanneer we spreken over ontsteking die slaapproblemen kan veroorzaken, bedoelen we dat een verhoogde ontstekingsreactie invloed kan hebben op de balans van neurotransmitters (zie later in deze blog), wat kan leiden tot slaapproblemen.

Stress:

Stress is een reactie van het lichaam op uitdagende situaties, en kan zowel fysiek als emotioneel zijn. Langdurige stress kan het zenuwstelsel overactiveren en hormonen zoals cortisol en adrenaline vrijmaken, wat de slaap negatief kan beïnvloeden.

Overprikkeling:

Overprikkeling verwijst naar een toestand waarin de hersenen te veel gestimuleerd worden, wat kan leiden tot slaapproblemen. In dit geval gaat het om overstimulatie van bepaalde receptoren in de hersenen, wat de activiteit van bepaalde neurotransmitters verhoogt en zo de slaap kan verstoren.

De rol van neurotransmitters:

Neurotransmitters zijn chemische stoffen in de hersenen die helpen bij het overbrengen van signalen tussen zenuwcellen. Ze spelen een belangrijke rol bij het reguleren van verschillende processen in ons lichaam, zoals stemming, slaap, en cognitieve functies (zoals geheugen en aandacht). Voorbeelden hiervan zijn dopamine, serotonine, glutamaat, acetylcholine en GABA.

Melatonine en slaap:

Melatonine is een hormoon dat ons lichaam helpt om in slaap te vallen. Het wordt 's avonds door de pijnappelklier afgegeven als reactie op afnemend licht en helpt ons lichaam om zich voor te bereiden op rust en slaap. Als je in de avond nog te lang blootgesteld wordt aan kunstlicht kan je melatonine productie erg onderuit gaan.

De invloed van een gezonde darmflora op de slaap:

Een gezonde darmwerking verwijst naar de werking van ons spijsverteringsstelsel, inclusief de darmflora (de bacteriën die in onze darmen leven). Een gezonde darmflora is belangrijk voor verschillende aspecten van onze gezondheid, waaronder de productie van neurotransmitters zoals serotonine, die een rol speelt bij het reguleren van de slaap.



Het is dus ontzettend belangrijk om bij de behandeling van insomnia breed te kijken, voeding – hormonen -  beweging – stress – bioritme – ontstekingen – emoties etc. Ik zou zeker niet aanraden om zelf aan te gaan modderen met het nemen van supplementen zoals melatonine of andere vitamines. Het eerst belangrijk om de oorzaak van jouw slapeloosheid te ontdekken. Een gepersonaliseerd behandelplan kan helpen om jouw slaapproblemen effectief aan te pakken en jou weer op weg te helpen naar een goede nachtrust. Afspraak maken